بسیاری از افراد به محض آن که نمی‌توانند مطلبی را که مطالعه می‌کنند به ذهن بسپارند به خود انگ می‌زنند و خود را کودن و کم‌هوش می‌دانند، اما به یاد‌ نیاوردن مطالبی که یک دانشجو یا دانش‌آموز به خاطر سپرده است، می‌تواند دلایل متـــعددی داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین این دلایل رعایت نکردن مواردی است که می‌تواند حافظه و یادسپاری مطالب را بهبود بخشد.

روان‌شناسان در زمینه بهبود حافظه مطالعات فراوانی کرده‌اند تا بتوانند به دغدغه‌های افرادی که نگران افت عملکرد حافظه‌شان هستند، پاسخ مناسبی بدهند. ده نکته‌ای که در ذیل ارائه می‌شود، نتیجه تحقیقات روان‌شناسان است که می‌تواند حافظه‌تان را تقویت کند.

1ـ توجهتان را بر مواردی که مطالعه می‌کنید، متمرکز کنید.

توجه، یکی از مولفه‌های مهم حافظه است. برای انتقال حافظه از حافظه کوتاه‌مدت به بلندمدت نیاز است که شما به ‌صورت فعال به اطلاعاتی که مطالعه می‌کنید، توجه کنید. سعی کنید در مکانی مطالعه کنید که چیزهایی مثل تلویزیون،‌ موسیقی و تفریحات دیگر وجود نداشته باشد که بتواند حواس شما را پرت کند.

2ـ با در نظر گرفتن ساعت‌های منظم برای مطالعه از باشتاب یادگرفتن اجتناب کنید.

به گفته ژورک، روان‌شناس تربیتی، مطالعه در چند جلسه به شما زمان کافی برای پردازش اطلاعات می‌دهد. محققان نشان داده‌اند دانشجویانی که به صورت منظم مطالعه می‌کنند بهتر از دانشجویانی که در یک جلسه طولانی و ماراتنی مطالعه می‌کنند، اطلاعات را به خاطر می‌آورند.

3ـ اطلاعات مورد مطالعه را سازماندهی کنید.

سعی کنید مفاهیم و اصطلاحات مشابه را با هم گروه‌بندی کنید یا طرح کلی از یادداشت‌هایتان و آنچه خوانده‌اید داشته باشید تا به گروه‌بندی‌کردن مفاهیم مرتبط کمک کنید.

4ـ از شیوه‌های حفظ‌کردن برای یادآوری اطلاعات استفاده کنید.

شیوه‌های حفظی تکنیکی هستند که اغلب توسط دانشجویان و دانش‌آموزان برای کمک به یادآوری اطلاعات استفاده می‌شوند. این شیوه صرفا روشی برای یادآوری اطلاعات هستند. برای مثال، ممکن است اصطلاحی که نیاز دارید یادتان باشد، به یک مورد رایج که برایتان بسیار آشناست ارتباط دهید. بهترین روش‌های حفظی‌ آنهایی هستند که از تصویرسازی، شوخی یا ابتکار مثبت استفاده شده باشد.

5ـ‌ اطلاعاتی که مطالعه می‌کنید تکرار کنید و آن را برای خودتان شرح دهید.

برای یادآوری اطلاعات نیاز دارید آنچه مطالعه می‌کنید در حافظه بلندمدت‌تان رمزگذاری کنید. یکی از سودمندترین روش‌های رمزگذاری مرور ذهنی مشروح است. یک نمونه از این روش وقتی است که بخواهید تعریف یک اصطلاح کلیدی را بخوانید، ابتدا تعریف آن اصطلاح را مطالعه کنید و سپس یک توصیف مفصل‌تر از آنچه آن اصطلاح معنی می‌دهد بخوانید. بعد از تکرار این فرآیند در چند دفعه، بهتر می‌توانید اطلاعاتی که خوانده‌اید به یاد بیاورید.

6ـ اطلاعات جدید را به چیزهایی که قبلا می‌دانسته‌اید ارتباط دهید.

موقعی که اطلاعات ناآشنایی را مطالعه می‌کنید، زمانی را صرف این کنید که چگونه این اطلاعات به چیزهایی که در حال حاضر می‌دانید ارتباط دارد. با ایجاد روابط بین ایده‌های جدید و ایده‌های قبلی می‌توانید احتمال یادآوری اطلاعاتی که بتازگی آموخته‌اید، افزایش خیره‌کننده‌ای دهید.

7ـ مفاهیم را تجسم کنید.

بسیاری از افراد معمولا از تصویرسازی اطلاعاتی که مطالعه می‌کنند سود می‌برند. به شکل‌ها، نمودارها و دیگر طرح‌ها در کتاب یا مقاله‌ای که مطالعه می‌کنید، توجه کنید. اگر مطلبی که می‌خوانید اشاره‌های تصویری که کمکتان کند، نداشته باشد، سعی کنید خودتان شکلی را بکشید. نمودارها یا شکل‌هایی را در حاشیه یادداشت‌تان ترسیم کنید یا از ماژیک‌های برجسته‌کننده در رنگ‌های مختلف استفاده کنید تا بتوانید ایده‌های مرتبط با هم را گروه‌بندی کنید.

8 ـ مفاهیم جدید را با شخص دیگری بیاموزید.

تحقیقات نشان داده‌اند که خواندن موارد مختلف با صدای بلند به طرز معناداری به یادسپردن آن مواد را افزایش می‌دهد. متخصصان علوم تربیتی و روان‌شناسان همچنین در یافته‌اند دانشجویانی که واقعامفاهیم جدید را به دیگران یاد می‌دهند فهم‌شان و یادآوری‌شان را افزایش می‌دهند. شما می‌توانید از این رویکرد با آموزش مفاهیم و اطلاعات جدید به یک دوست یا همکلاسی استفاده کنید.

9ـ بر اطلاعات دشوار توجه مضاعف داشته باشید.

آیا تا به حال ملاحظه کرده‌اید چگونه گاهی اوقات در آغاز یا پایان یک فصل، یادآوری اطلاعات ساده‌تر است؟ محققان دریافته‌اند که نوع اطلاعات می‌تواند در یادآوری آن نقش داشته باشد. هنگام مطالعه اطلاعات دشوار ‌می‌توانید با صرف زمان بیشتری برای تکرار اطلاعات بر آن غلبه کنید. راهکار دیگر دوباره سازماندهی کردن اطلاعات است؛ به صورتی که برای یادآوری ساده‌تر شود.

10ـ شیوه عادی مطالعه‌تان را تغییر دهید.

روش مهم دیگر برای افزایش یادآوری این است که گاهی اوقات شیوه مرسوم مطالعه‌تان را تغییر دهید. اگر به مطالعه در یک مکان خاص عادت کرده‌اید، سعی کنید به یک جای دیگر برای مطالعه بروید. اگر در غروب مطالعه می‌کنید، سعی کنید هر صبح چند دقیقه را صرف مرور اطلاعاتی کنید که شب قبل مطالعه کرده‌اید. با افزودن یک عنصر تازه به دوره‌های مطالعه‌تان می‌توانید سودمندی تلاش‌هایتان را افزایش دهید و به طرز معناداری یادآوری بلندمدت‌تان را ارتقا دهید.